Bánh rế - Phan Thiết

Người làm ra hạt gạo quý hạt gạo, đã đành, còn quý cả những cái nồi biến gạo thành cơm. Mỗi cái nồi to nhỏ khác nhau, đều có những cái rế khác nhau, đan bện bằng tre, bằng những sợi dây rừng, tạo thành những hoa văn rất đẹp. Có dịp ra chơi thành phố, họ ngỡ ngàng khi thấy khách du lịch nước ngoài mua những cái rế ấy, cầm trên tay, khoác trên vai với vẻ thích thú. Họ còn biết, những cái rế ấy, khách mang về nước mình, không phải để bắc nồi niêu mà để treo trên tường, đặt trên giá làm vật trang trí. Họ lấy làm tự hào. Họ thấm thía: thì ra những cái gì đẹp đẽ đều được quý trọng. Chính họ, từ lâu đời cũng không phân biệt đối xử với những cái đẹp. Ví như họ đã làm ra những  chiếc bánh ngọt từ khoai lang tượng hình những cái rế bắc nồi nhà mình. Những chiếc bánh rế từ quê hương Phan Thiết, giờ đây đã theo đường Bắc Nam đến với các vùng miền đất nước. Khách mua hàng mới nhìn, tưởng là bánh làm bằng những sợi dừa Bến Tre. Khi biết bánh làm từ khoai lang ruột tím, ruột vàng Phan Thiết và khoai mì thì lấy làm lạ, mua ăn thử. Ăn thấy lạ và ngon, ít ngày sau lại đến hỏi bánh rế.

Quy trình làm bánh rế, khá đơn giản: khoai, sắn cạo sạch vỏ, rồi bào thành sợi dài. Những sợi này vấn vít với nhau, được nghệ nhân làm bánh nhanh tay rải, uốn vào những cái khuôn nhôm, tựa những cái môi múc canh nhưng nông hơn, theo hình thù đã định sẵn, nhanh tay ép những búi sợi xuống khuôn hình, để bánh chín đều và dàn mỏng trong chảo dầu sôi. Khi bánh được vớt ra, nhanh tay rưới nước đường đã được hoán sẵn lên mặt bánh một cách đều đặn và đúng mức độ, để bánh không quá ngọt. Những chiếc bánh được xếp chồng lên nhau khi khô đường, nguội bánh trong những chiếc túi nilon, bánh màu nâu (khoai tím) lẫn với bánh màu vàng trông rất đẹp mắt.

Bánh cho ta một hương vị đặc biệt. Đó là sự hòa quện giữa cái bùi bùi của tinh bột, cái beo béo của dầu, cái ngọt ngọt của đường mật, ăn giòn tan và để lại dư vị khó quên.